"Chợ máu" ngày đầu năm
Những ngày tết, các hàng quán đều đóng cửa, đường phố đã vắng dường như càng vắng hơn, thế nhưng tại bệnh viện Truyền máu và huyết học (quận 5) lại tấp nập kẻ đứng người ngồi. Họ là những người bán máu
"Ngôi chợ chỉ có một người mua"
Gọi là "chợ" vì nơi đây cũng rất tấp nập, cũng có kẻ bán người mua, chỉ khác chăng "ngôi chợ" này rất sạch sẽ, hiện đại, không có chuyện mặc cả và chỉ có một người mua duy nhất, đó là bệnh viện. Gọi là bán máu, nhưng thật ra hầu hết đến là để bán tiểu cầu - là một thành phần trong máu (như bạch cầu, hồng cầu ... ). Bán tiểu cầu vừa được nhiều tiền hơn (450 nghìn so với 200 nghìn nếu bán máu) vừa phục hồi nhanh hơn. Chỉ một tháng là đã tái tạo lại lượng tiểu cầu đã mất và người bán lại có cơ hội ... bán tiếp. Vì tiểu cầu chỉ có thể lưu trữ trong năm ngày nên khi có nhu cầu bệnh viện mới mua. "Người mua" chỉ có một, lại đòi hỏi nhiều yêu cầu cao trong khi người bán thì nhiều nên họ phải qua một vòng tuyển khám sức khỏe, người nào "đậu" mới được bán. 7 giờ sáng bệnh viện mở cửa nhưng chỉ mới hơn 6 giờ, trước cửa đã nhốn nháo người đến để đăng kí. Phần lớn bọn họ trong bộ áo quần lam lũ, khuôn mặt bồn chồn, hồi hộp không biết có đạt yêu cầu không. Người nào "đậu" thì vui mừng hể hả trong khi người còn lại thì ỉu xìu vì thấy "cơ hội" của mình ít dần đi
Ngày đầu năm buồn thảm...
So với những ngày 29, 30 tết vừa qua tấp nập những người đến để đăng kí bán tiểu cầu, thử máu hay khám sức khỏe thì sáng nay (mùng 2 tết Tân Mão) chỉ toàn những người “thi đậu” …bán máu. Cũng vẫn những gương mặt cũ ấy, những con người lam lũ ấy những thay vì đầy vẻ lo âu, thấp thõm không biết mình có "đậu" không thì sáng nay họ hân hoan hơn, tươi tắn hơn . Có lẽ họ nghĩ đến món tiền sắp được nhận từ việc bán sẽ giúp họ cải thiện hơn trong những ngày tết. Đó là chị Đặng thị Loan (45 tuổi, XVNT, Thị Nghè) giặt đồ mướn, mỗi ngày giặt hai, ba thau đồ được khoảng bốn, năm mươi ngàn. Nhà có một mẹ già 83 tuổi và hai cậu con trai nghiện ngập, mỗi khi lên cơn lại đánh mẹ đòi tiền. Đó là anh Huỳnh Quốc Trung (44 tuổi, An Nhơn, Gò Vấp) một mình gà trống nuôi con 11 tuổi. Ở nhà mướn, chạy xe ôm từ 5 giờ sáng đến chiều tối nhưng thu nhập lại thất thường ngày có ngày không, chưa đến một trăm ngàn/ngày. Đó là Bà Nguyễn Thị Thu Hà (63 tuổi, Vườn Lài, Tân Bình), nghèo đói, không biết chữ, rời Cà Mau lên thành phố Hồ Chí Minh cùng con gái làm phụ hồ. Cô con gái bị lừa gạt, có con rồi bị bỏ rơi đã để lại cho bà đứa con nhỏ và bỏ đi biệt tích. Bà ở vậy nuôi cháu và sống bằng nghề giữ trẻ thuê, đến nay đã được ba năm. Tiền công 600 nghìn/tháng chỉ đủ để trả tiền nhà, mỗi tháng bà đều đặn đến đây bán chỉ để nhận được 450 nghìn cho hai bà cháu sống qua ngày…
... và những mảnh đời rách nát
Nguyễn Thành Nhân, người đàn ông khiếm thị đã đến tuổi trung niên mà vẫn xưng "con" khi nói chuyện ngồi buồn rầu vì không được bán máu do đôi mắt bị lòa. Không có trong danh sách "thi đậu" nhưng hôm nay anh vẫn đến để cầu may. Anh kể, hàng ngày anh dò dẫm đi bán vé số, nhiều lần bị những kẻ vô lương tâm lợi dụng sự mù lòa lừa đổi những tờ vé số giả. Cùng quẫn đành phải đi bán máu nhưng không được chấp nhận do không đủ tiêu chuẩn về sức khỏe. Bác sĩ Ngọc Huyền chắc lưỡi thương cảm “Theo quy định những người bị khiếm khuyết sức khỏe thì không được bán máu. Nhưng anh ta nằn nì miết. Trong bệnh viện tụi tôi cũng thỉnh thoảng cho anh ta tiền nhưng có đâu mà giúp hoài được". Một chị phụ nữ ngồi bên cũng góp chuyện "Ổng đó tội lắm đó chú . Chừng tuổi này rồi mà vẫn còn phải bán vé số nuôi cha mẹ già, mắt lại gần như sắp mù nữa . Bán máu ở đây không được ổng lại chạy qua bệnh viện 175”. Anh kể, mẹ anh vừa mất được bốn tháng . Căn nhà tình thương phường xây cho cha mẹ bị cậu em út chiếm, đuổi anh ra khỏi nhà . Không tiền, không chổ ở lại gần như mù lòa … anh đành lang thang xin ăn .
Trường hợp của anh Nguyễn Thanh Bình (41 tuổi làm phụ hồ) cũng thương tâm không kém. Anh có nhóm máu AB là loại nhóm hiếm nên nhu cầu mua rất thấp. Đã đến đây mấy lần nhưng lần nào anh cũng bị từ chối vì bệnh viện chưa có nhu cầu. May mắn, cách đây hai ngày ( 30 tết), bệnh viện có một ca cấp cứu đột xuất cần nhóm máu AB nên gọi anh. Mừng quá, anh chạy vội đến dù nhà ở tận Hóc Môn.
Một giọng vang lên tại bàn đăng ký "chị mới đến tháng trước, chưa đến ngày hẹn sao bây giờ đã đến rồi?" Người phụ nữ nghe vậy tiu ngỉu lầm lũi quay về. Cũng như chị, có khá nhiều người vì sự nghèo khổ mà bất chấp sức khỏe để đi bán dù chưa đủ thời gian phục hồi. Bà Ngô Kim Hương (50 tuổi, quận 8) cũng trong trường hợp tương tự . Nhà nghèo, đông, đi bán xôi nhưng do không biết buôn bán nên chẳng mấy ai mua. Mỗi khi lỗ thì lại ăn dần trừ bữa cho đến khi cụt vốn. Hết tiền đành liều năn nĩ bán máu dù đã bị bác sĩ từ chối vì thiếu hồng cầu !
Những người bị từ chối bán đã như thế, những người "thi đậu" cũng không khá hơn. Niềm vui vì nhận được số tiền bán chưa bao lâu thì phải lo đến "những con kềnh kềnh" trước bệnh viện, những kẻ cho vay nặng lãi lợi dụng sự quẫn bách của kẻ khác để kiếm chác. Chị Võ Thị Thái (40 tuổi, Tiền Giang) kể "buổi sáng em đón xe lên đây, mượn của họ 100 ngàn lãi 30 ngàn/ngày mà không bán được tiểu cầu, chỉ bán máu, được 200 ngàn. Trả nợ họ luôn cả lãi, trừ tiền xe đi về em chỉ còn lại một nữa".
Bác Sĩ thẩm định Ngọc Huyền nói "thương họ lắm nhưng không biết cách gì giúp họ được. Có những người van xin mình để được bán nhưng cơ thể họ yếu quá làm sao mình lấy được. Có những người lên đây trót mượn tiền mà không bán được, mình đành cho họ tiền để họ trả nợ chứ không họ làm sao sống được với bọn đầu gấu này"
Trời Sài Gòn những ngày tết sạch sẽ và yên tĩnh. Mọi người gặp nhau với những lời chúc một năm mới tốt đẹp. Đâu đó, tiếng chiên trống của một đám múa lân rộn rã . Thế mà trong này, đám người nghèo khổ nhốn nháo xin đăng kí bán máu , tiểu cầu . Loáng thoáng trong đó có giọng một người phụ nữ nằn nì như phân trần "Có ai muốn bán máu của mình đâu hả chú, nhưng nghèo quá, chú ráng giúp dùm ...
NGUYỄN DÂN
